Sağlık

Genel Değerlendirme

Sağlık sisteminde son yıllarda çok önemli gelişmeler sağlandı. Hem yeni cihazların temini, yeni yetişen sağlık personeli, hastanelerin yenilenmesi gibi etkenlerin yanı sıra eskiden SSK bağ-kur devlet hastanesi üniversite hastanesi gibi bir takım farklı uygulamaların tek bir çatı altında toplanması da çok olumlu oldu.

Burada özellikle GATA gibi harp tedavisi konusunda uzmanlaşmış, biyolojik savaşlara ilişkin çalışmalar yapması gereken askeri hastanelerin kapatılmasını ayrı tutuyorum.

Geçmiş dönemlerde 2000’li yılların başlarında SSK hastanelerinde ciddi sıkıntılar vardı bitmeyen kuyruklar, yatmayan doktorlar, bozulan asaplar ciddi sorundu. Bir doktor 100’den fazla hasta ile ilgilenmek durumunda kalıyordu. Bugün bunların çoğu aşıldı. İnsanımız daha kaliteli, daha iyi hizmet alabiliyor.

Öyle ki sağlık sektörünün gelişmiş ve nispeten Avrupa’ya göre hizmetlerin daha ucuz olması sağlık turizmi gibi bir sektöründe oluşmasına sebep oldu. Bu da tabi çok iyi bir gelişme olarak nitelendirilebilir.

Zeki Öğrenciler Mühendislik Alanlarına Yönlendirilmeli

Ancak şunu unutmamak lazım ki Türkiye’nin en iyi öğrencilerini ki bu ilk 20.000 tıp fakültesine gitmesine gönlüm razı değil. Gelişmekte olan bir ülkede böylesine iyi öğrencilerin hiç değilse önemli bir kısmının mühendislik fakültelerinde olmaları çok daha yerinde olur. Yani oransal olarak ihtiyaç belirlenmeli ve ona göre doktor yetiştirilmelidir aynı durum diğer sağlık çalışanları için de geçerlidir.

Her başlık altında konuştuğumuz şeylerin arkasında şunu unutmamalısınız daha rahat, daha bereketli, bolluk içinde bir yaşam sürebilmemiz için üretmek zorundayız. Ya sanayi ürünü üreteceğiz (yüksek teknolojili, katma değeri yüksek ürünler olursa çok iyi), ya hayvansal, ya bitkisel gıda veyahut bunların türevi ürünler üreteceğiz, ya da maden çıkaracağız mümkünse işleyerek satacağız. PARA KAZANMANIN YOLU BUDUR. Sağlık sektörü bir hizmet sektörüdür. Üreten insanımızın sağlığının iyi durumda olmasının sürekliliği açısından önemli ama sağlık turizmi dışında girdisinden ziyade tüketimi var. O halde bu alanda stratejik akılla hareket etmeli ve kaynaklarımızı çok iyi kullanmalıyız.

Gerek meslek elemanı yetiştirirken, gerek hastane ve ekipmanını dizerken, gerekse bu ekipmanı ve malzemeyi kullanırken çok akıllıca davranmalıyız.

Şehir hastaneleri konusuna gelince. Bu hastanelerin birtakım faydalarının olduğu açık. Kaynakların nispeten daha verimli kullanıldığı dolayısıyla bu tür komplekslerde giderlerin azaltılarak daha ekonomik işletme maliyeti oluşacağı düşünülebilir. Ancak büyük şehirlerde bu hastanelerin faydası kadar zararı da olmuştur. Belirli bir merkeze kurulan hastaneye uzak olan hastalar bir veya birkaç vasıtayla ulaşmak durumunda kalmıştır. O bölgede trafik yoğunluğu çok artmış, park yeri sorunları çıkmış dolayısıyla zaten hasta olan kişilere eziyeti daha da artmıştır. Pandemi döneminde şehirdeki bütün hastaların bir araya toplanması büyük bir risk oluşturmuş hastane adeta bulaş merkezi olarak da çalışmıştır.

Semt poliklinikleri kurularak ve aile hekimleri daha etkin çalıştırılarak şehir hastanelerindeki yoğunluk azaltılmalıdır. Sağlık Bakanlığı’nın kurmuş olduğu e-devlet üzerinden hizmet veren sistemler iyi fakat yetersizdir. KADES gibi acil durumlar için hızlı müdahale yazılımları ve ekipleri oluşturulmalıdır.

Sağlık Çalışanlarının İyi Şartlara Kavuşturulmalı

Sağlık çalışanlarının fedakârlıkları bu salgın döneminde gerçekten üst düzey olmuştur. Kendilerine minnettarız. Ancak emeğin karşılığı teşekkürle ödenmez.

Sağlık çalışanlarının çalışma koşulları, ücretleri, yaşamsal imkânları geliştirilmelidir.

Sağlık hizmetleri daha çok kampüs modeli ile verilmeli çalışanlar; ulaşım, okul, alışveriş gibi bir takım ihtiyaçlarını kolaylıkla karşılayabilecekleri lojman yapılanmaları oluşturulmalıdır. Şunu unutmamak lazım ki çalışan personelden yüksek verim alabilmek için o personelin kişisel ihtiyaçlarının azami düzeyde karşılanması gerekir. Bu kurumu olan aidiyeti ve performansı artıracak etki oluştur.

Özellikle büyük şehirlerde ulaşımdan kaynaklanan yorgunluğa bağlı performans düşüklüğü işi doğrudan olumsuz etkilemektedir.

Ülkemizde tedavi edici sağlık anlayışından önleyici sağlık anlayışına geçmek durumundayız. Yani amacımız hastanelerde hasta iyileştirmek değil, insanlarımızın hastalanmaması mı sağlamak olmalı. Bunun için başta sağlıklı gıda olmak üzere, sağlıklı yaşam koşulları, iş koşulları sağlanarak, insanlarımız harekete ve spora yönlendirilerek rahatsızlıklar büyük ölçüde hastalığa dönüşmeden hal edilmelidir.

Zararlı Kimyasallar ve Sağlığımız Arasındaki İlişki

Sayın Cumhurbaşkanının öncülüğünde sigara içmeye karşı başlatılan tutum sonuç vermiştir. Kapalı ve açık ortamlarda sigara içilmesi engellenmesi neticesinde sigaraya bağlı rahatsızlıklar büyük ölçüde azaltılmıştır. Bu tür şeyleri tahmin etmek, kestirmek pek kolay değildir ancak sigaranın tetiklediği kanserlerde de azalma olacağı muhakkaktır.

Takdire şayan olan sigara konusunun tam tersi bir durum nişasta bazlı tatlandırıcılar konusunda yaşandı. Bir takım kimseler geçmişte televizyon programlarında bu glikoz şurubuna karşı şovlar yaparken, her programında bunlar sizi ve çocuklarınızı zehirliyor kanser yapıyor diye bas bas bağırırken birden sesi kesildi ve glikoz şurubu üreten firmanın Türkiye’de önü açıldı.  Sektörde ciddi pazar payı elde eden Türk firmalarını tek tek satın aldı ve tüm pazarı neredeyse eline geçirdi. Bu arada gıda tüzüğündeki değişiklikler, şeker fabrikalarının satılması kapatılması vesaire bizim çiftçimizin ürettiği ve kazandığı şekerden kanserojen olduğu zamanında televizyonlarda açıkça ifade edilen glikoz şurubuna dönüş yapıldı. Bu ve buna benzer konularda kirli bilgilerle değil, bilakis bilim adamlarının değerlendirmeleri ile karar verilmeli ve halkın sağlığını etkileyecek düzenlemelerden, uygulamalardan, girişimlerden kaçınılmalıdır.

Obezite ile Mücadele

Sağlıklı yaşam kültürü oluşturmak zorundayız.  Yapacağımız şeylerden biri de obeziteyle mücadele olmalıdır. İnsanlarımızın sağlıklı ve uzun ömür sürmesi için kilo kontrollerini yapmayı öğrenmesi çok önemlidir.  Son yıllarda belediyelerin yeşil alanlarda uyguladıkları yürüme yolları ve spor alanları takdire şayandır. Ancak yeterli değil ve geliştirilmesi gerekiyor.

Her Yaşta Spor

Her insanımızın bir sporla ilgilenmesi sağlıklı yaşam için çok önemlidir. Çeşitli spor dalları dart, bocce, bisiklet gibi ileri yaşlarda da rahatlıkla yapılabilmektedir. Bu tür bir sporla uğraşmak özellikle ileri yaştaki insanlarımızın sağlığı ve mutluluğu açısından çok önemlidir. Avrupa’da bu tür faaliyetler yapılırken bizde maalesef kahve gibi kapalı ortamlarda okey oynamakla ömür tüketilmektedir.

Yaşlı Bakım Hizmetleri

Bir başka konuda sağlık eğitimine mutlaka yaşlı ve hasta bakım hizmetleri konusunda çok sayıda bölüm açılmalıdır. Yaşlı bakımı özel bilgi gerektiren bir durumdur. Eğitiminin verilmesi gerekir. Bugün Parası olan ancak bakacak kimsesi olmayan yaşlılar çok büyük sıkıntı çekmektedir. Yaşlı bakım evleri, artırılmalı imkânları ve personeli yeterli düzeye getirilmelidir.  Her geçen gün ülkemizdeki ölüm yaşı artmaktadır. Dolayısıyla kendi geleceğimiz için dahi buna ciddi ihtiyaç bulunmaktadır. Yüksekokul ve fakülte düzeyinde yaşlı bakım hizmeti bölümleri kurulmalıdır. Bu mesele halk eğitim merkezleri üzerinden halledilemeyecek kadar önemli bir meseledir.